Phân chuồng là loại phân do gia súc gia cầm thải ra và là một trong các loại phân bón hữu cơ. Hàm lượng dinh dưỡng có trong phân chuồng tùy vào điều kiện giống, sự chăm sóc và nuôi dưỡng gia súc, gia cầm, cũng như cách xử lý.
Để phân chuồng cho hàm lượng chất dinh dưỡng cao, cần thực hiện tốt các công việc sau:
Sử dụng chất độn chuồng: Độn chuồng có tác dụng giữ âm cho gia súc, gia cầm, giữ cho nền chuồng được khô ráo, sạch sẽ. Nguyên liệu độn chuồng có thể bằng rơm, rạ, cỏ khô… phải có khả năng hút nước phân, nước giải, giữ đạm tốt và tăng khối lượng, chất lượng phân chuồng.
Tác dụng của ủ phân chuồng: ủ phân có tác dụng sử dụng nhiệt độ cao trong quá trình phân hủy chất hữu cơ để tiêu diệt hạt cỏ dại và mầm mống sâu bệnh, côn trùng, vừa thúc đẩy quá trình phân hủy chất hữu cơ. Sau quá trình ủ phân, người ta thu được phân ủ (phân hữu cơ). Trong phân ủ có mùn, một phần chất hữu cơ chưa phân hủy, muối khoáng, các sản phẩm trung gian của quá trình phân hủy, có một lượng enzym, chất kích thích và các loài vi sinh vật hoại sinh. Muốn có phân chuồng ủ tốt cần thực hiện tốt các phương pháp ủ phân sau:
+ Phương pháp ủ nóng: Phân gia súc mới thải ra, đem bỏ vào bể, hố chứa đã xây dựng, có nền không thấm nước (không được nén). Sau đó tưới nước phân lên và giữ độ ẩm trong đống phân 60 – 70%. Trộn từ 1 – 2% supe lân để giữ đạm. Lấy bùn ao phủ bên ngoài đống phân. Hàng ngày tưới nước phân lên đống phân, ủ nóng có tác dụng tiêu diệt hạt cỏ dại, loại trừ các mầm mống gây bệnh, ủ sau 30 – 40 ngày thành phân chuồng có thể đem bón được.
+ Phương pháp ủ nguội: Phân gia súc thải ra, đem chất thành đống rồi nén chặt. Trên mỗi lớp phân chuồng rắc khoảng 2% phân lân. Sau đó lấy đất bùn phơi khô đập nhỏ hoặc đất bột phủ lên và nén chặt. Chiều cao, chiều dài, chiều rộng của đống phân phụ thuộc vào lượng phân chuồng có. Khi chất đống xong, lấy bùn ao phủ bên ngoài đống phân. Sau độ 5 – 6 tháng, đem phân chuồng ra bón. Phân chuồng ủ bằng phương pháp ủ nguội cho chất lượng hơn phân ủ nóng.
+ Ngoài hai phương pháp trên đây còn phương pháp ủ nóng trước, ủ nguội sau, nhưng phương pháp này tốn nhiều công đoạn, mất nhiều công sức. Do vậy, trong trồng trọt, người nông dân chỉ cần thực hiện hai phương pháp ủ phân chuồng trên là được.
VHDT
